Thursday, January 7, 2010

Network of People living with HIV/AIDS

from irrawaddy magazine

လူနာကြန္ရက္ ၿမိဳ႕ကေလး

ျဖဴျဖဴသင္း

အညာေဒသ ေက်ာက္ပန္းေတာင္းျမိဳ႕ကေလးဟာ စီးပြားေရး အခ်က္ခ်ာက်ျပီးေတာ့ အေတာ္ေလးပဲ စည္ကားတယ္ ဆိုရမွာပါ။ ပုပၸားေတာင္ အရိပ္ေၾကာင့္လည္း အျခားျမိဳ႕ေတြထက္ စာရင္ အပူသက္သာတယ္ ေျပာရမွာပါ။ ခ်မ္းသာ ႂကြယ္၀ သူေတြလည္း လာေရာက္ စီးပြားေရးေတြ ျမႇဳပ္ႏွံပါတယ္။

ဒီျမိဳ႕ကေလးမွာ လုပ္ငန္းရွင္ တခ်ဳိ႕က ဆယ္ဘီးကား ဘယ္ႏွစ္စီး ပိုင္တယ္ ဆုိတာနဲ႔ သူတုိ႔ႂကြယ္၀မႈကုိ တုိင္းတာေလ့ ရွိတာက ေတာ့ ထူးျခားေနပါတယ္။ တခ်ဳိ႕ဆိုရင္ ဒီလို ကုန္တင္ယာဥ္ အစီး ငါးဆယ္၊ တရာေလာက္ထိ ရွိတယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။ ဒီေတာ့ ဒီျမိဳ႕သား အေတာ္မ်ားမ်ားဟာ ယာဥ္ေမာင္း၊ ယာဥ္ေနာက္လုိက္အျဖစ္နဲ႔ အသက္ေမြးမႈ လုပ္ၾကပါတယ္။ အဲ့ဒီမွာတင္ နယ္အႏွံ႔ကုိ ေျခဆန္႔ဖုိ႔ အေၾကာင္းဖန္လာေတာ့ပါတယ္။

သူတုိ႔က တခါတရံ ကားေမာင္းထြက္သြားလုိက္ျပီဆုိရင္ ကုန္ေတြကို ဟုိကေန ဒီကို၊ ဒီကေန ဟိုကိုပုိ႔ ဆုိတာမ်ိဳးေတြရွိေတာ့ လေပါင္းမ်ားစြာ ၾကာေအာင္ အိမ္ျပန္မေရာက္တဲ့ရက္ေတြ ရွိပါတယ္။

သူတုိ႔က သံုးျဖဳန္းႏုိင္တ့ဲ ဝင္ေငြလည္း ရိွေတာ့ သူတုိ႔ ေသြးသား ေတာင့္တမႈ ျဖစ္လာျပီ ဆုိရင္ အဆင္ေျပတ့ဲ မိန္းမနဲ႔ အိပ္ၾကေတာ့ တာပဲ။ ဒီေတာ့ က်န္းမာေရးအသိကလည္း မရွိ၊ ကြန္ဒံု ဆုိတာလည္း အလြယ္ မရႏုိင္တဲ့ လမ္းခရီးလုိ ေနရာမ်ဳိးမွာ အကာကြယ္ မပါဘဲ ဆက္ဆံၾကတယ္။ ခုခံက်ေရာဂါ ကူးစက္ပ်ံ႕ပြားဖုိ႔ သိပ္လြယ္တာေပါ့။ အိမ္ျပန္ေရာက္ခ်ိန္မွာ သူတုိ႔က ကိုယ့္အမ်ဳိးသမီးနဲ႔ လည္း အကာအကြယ္ မပါဘဲ ဆက္ဆံၾကတယ္ဆုိေတာ့ ေရာဂါပုိး ရိွရင္ ကူးၿပီေပါ့။ ကူးတာေတြလည္း အမ်ားႀကီး ရွိပါတယ္။ အလုပ္ေတြ ပင္ပင္ ပန္းပန္း လုပ္ကိုင္၊ အိပ္ရာထဲ လဲ၊ အဲ့ဒီလို အျဖစ္မ်ားပါတယ္။

အရင္ကဆုိ ကေလးေတြကိုပါ ကူးတယ္။ အခုေတာ့ အသိရွိရွိ သတိရွိရွိနဲ႔ ေနထုိင္ၾကဖုိ႔ က်မတုိ႔က တပ္လွန္႔ထားေပးေတာ့ သူတုိ႔ရဲ႕ ရင္ေသြးေတြကုိ မကူးစက္ေအာင္ အေတာ္အတန္ ထိန္းသိမ္းႏိုင္ပါျပီ။ ပြင့္ပြင့္ လင္းလင္း ေျပာဆိုဖုိ႔ကိုလည္း ပညာေပးလုိက္ေတာ့ သူတုိ႔အတြက္ ေအကုိက္ေနတယ္ ဆုိတဲ့စကားကုိ ေနာက္ေျပာင္စရာလိုလိုနဲ႔ အတည္ေျပာေနၾကပါတယ္။ ေအကုိက္တယ္ ဆုိတာ ေအအုိင္ဒီအက္စ္ လုိ႔ေခၚတ့ဲ ခုခံအားက်ေရာဂါရရိွတာကုိ ေျပာတာပါ။

အဲ့ဒါေၾကာင့္လည္း ဒီျမိဳ႕က ေဝဒနာသည္ေတြဟာ တျခားျမိဳ႕ေတြထက္ မ်ားေနသလားလုိ႔ စဥ္းစားမိပါတယ္။ သူတုိ႔ေတြဟာ မီဒီယာ မွာ ေျပာရမွာလည္း မေၾကာက္ၾကပါဘူး။ သတင္းဌာနမ်ားက စာနယ္ဇင္းက်င့္ဝတ္အရ အမည္နာမ မတပ္ဘဲ အသံလႊင့္ရင္ သူတုိ႔ က တအား စိတ္ဆိုးၾကပါတယ္။ ျမိဳ႕ကလူေတြသိေအာင္လုိ႔ သတင္းဌာနနဲ႔ အင္တာဗ်ဴးတာ ဆုိျပီး သူတုိ႔က ေျပာခ်င္တာပါ။

ဒါဆိုရင္ ပူျပင္းေျခာက္ေသြ႕မိုးေခါင္တတ္တ့ဲ ဒီျမိဳ႕ကေလးက ေဝဒနာသည္ေတြ ဘယ္ေလာက္ ပြင့္လင္းမႈ ရွိသလဲ ဆုိတာ သိေလာက္ ပါျပီ။

အျခားျမိဳ႕ေတြမွာ စီစဥ္ရ မလြယ္ကူတဲ့ လူနာကြန္ရက္တခုကို အဲ့ဒီျမိဳ႕မွာ က်မတုိ႔ လုပ္ထားပါတယ္။ လူနာေတြဟာ တဦးနဲ႔ တဦး သိယံုမကပါဘူး။ သူတုိ႔ ေအကိုက္ေနျပီ ဆုိျပီး တျမိဳ႕လံုးကိုလည္း သူတုိ႔က ေၾကြးေၾကာ္ပါတယ္။ ဒါဟာ တစံုတရာ လုိခ်င္လုိ႔ မဟုတ္ပါဘူး တ့ဲ၊ အေၾကာင္း အမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႔ ေရာဂါကူးစက္ခံရတယ္ ဆုိရင္ သူတုိ႔ဆီ လာေရာက္ ဆက္သြယ္ႏုိင္ေအာင္လုိ႔ပါ တ့ဲ။

တကယ္ကို မြန္ျမတ္တဲ့ စိတ္ဓာတ္ပါ။ သူတုိ႔ခ်င္း နားလည္မႈ ေကာင္းေကာင္း ထားၾကပါတယ္။ ဥပမာ က်မတုိ႔က ေသာက္ရမယ့္ ေဆးေတာ့ ပုိ႔လုိက္ပါရဲ႕၊ အေၾကာင္း အမ်ိဳးမ်ိဳးေၾကာင့္ ေဆးကမေရာက္ဘူး၊ ကားက ပ်က္ေနတယ္ ဆုိရင္ သူတုိ႔ေတြက က်မဆီ ဖုန္းဆက္ပါတယ္။ ဒီအခါမ်ိဳးမွာ သူနဲ႔ ထပ္တူညီမွ်တဲ့ေဆး ေသာက္ေနတဲ့တေယာက္ဆီ လႊတ္လိုက္ျပီး ယူေသာက္ခိုင္းလုိက္တာပဲ။ ေနာက္ သူ႕ေဆးေရာက္ေတာ့မွ သူက ျပန္ေပးေပါ့ေလ။ အဲ့ဒါေၾကာင့္ အေတာ္ေလး အဆင္ေျပပါတယ္။

တေယာက္နဲ႔တေယာက္ ေဖးေဖးမမလည္း ရွိႀကပါတယ္။ တေယာက္ေယာက္က ၀မ္းပ်က္ ၀မ္းေလွ်ာေနတယ္၊ ညီအစ္ကို ေမာင္ႏွမေတြက ရြံတယ္ ဆုိျပီး မလုပ္ေပးရင္ သူတုိ႔ထဲက တေယာက္ေယာက္က အဲ့ဒီလုိ အေျခအေနဆုိးေနတဲ့လူကို အားေပး စကား သြားေျပာေပးတာ ပုဆိုး ထဘီ ေလွ်ာ္ေပးတာမ်ိဳး၊ ဓာတ္ဆား ၀ယ္ျပီးေတာ့ ေဖ်ာ္တိုက္တာမ်ိဳး တေနကုန္ လုပ္ကိုင္ေပးျပီး ညအိပ္ခ်ိန္ေရာက္မွ ကိုယ့္အိမ္ကိုယ္ ျပန္အိပ္တာပါ။

တကယ္လုိ႔မ်ား ျမန္မာႏုိင္ငံ ျမိဳ႕ေတာ္ေတာ္ မ်ားမ်ားကသာ ဒီေလာက္ ပြင့္လင္းမယ္ဆုိ ေရာဂါဆိုး တုိက္ဖ်က္ေရးမွာ ပိုမုိ ထိေရာက္ မယ္လုိ႔ က်မေတာ့ ထင္ျမင္ေနမိပါတယ္။ အခုဆုိ ေက်ာက္ပန္းေတာင္းျမိဳ႕ေလးကေန စလုိက္တဲ့ လူနာကြန္ရက္ဟာ ေအာင္လံ၊ ေတာင္တြင္းႀကီး၊ ေရနံေခ်ာင္း၊ မေကြး၊ ၀မ္းတြင္း ေနာက္ ဒီရန္ကုန္မွာပါ ေအာင္ျမင္ေနျပီ။ ေနာက္လည္း လူနာမ်ားတဲ့ ေနရာေတြမွာ ေအာင္ျမင္ေအာင္ လုပ္ကိုင္ႏုိင္မယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။

ေနာက္တခုက ျမန္မာျပည္က စီးပြားေရးက အင္မတန္ က်ပ္တည္းပါတယ္။ ဒီေတာ့ လူနာအသစ္ေတြ ေဆး၀ါးကုသမႈ ခံယူခ်င္ တယ္ဆို ေက်ာက္ပန္းေတာင္းက လူနာေဟာင္းေတြက အလႉေငြ လိုက္ေကာက္ျပီး အင္တိုက္ အားတိုက္လုပ္ပါတယ္။

ရန္ပံုေငြကို မ်ားမ်ား တခါ ေကာက္လုိက္ျပီးေတာ့ မသံုးပါဘူး။ ေစ်းထဲမွာ ကုန္စံုဆိုင္ေလး ဖြင့္ျပီး လူနာေတြ အလွည့္က် ထုိင္ပါ တယ္။ ႀကီးၾကပ္တာကေတာ့ က်မတုိ႔ အဖြဲ႔၀င္ ႏွစ္ေယာက္ပါ။ သူတုိ႔ဆီမွာ ေငြအပ္၊ ေနာက္ ဒီကို မလာနုိင္တဲ့လူနာေတြကို သူတုိ႔ ႏွစ္ေယာက္ဆီ လႊတ္ျပီး လမ္းစရိတ္ ေတာင္းခုိင္းျပီး ရန္ကုန္ကုိ လႊတ္တတ္ၾကပါတယ္။ ဒါကုိေတာ့ ေရနံေခ်ာင္း တျမိဳ႕တည္းပဲ လုိက္လုပ္ႏုိင္ပါေသးတယ္။

ေတာင္တြင္းႀကီးလည္း ရံဖန္ရံခါေတာ့ လုပ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ေက်ာက္ပန္းေတာင္းေလာက္ စိတ္ကူး စိတ္သန္း မေကာင္းေသးပါ ဘူး။ က်မကလည္း ေက်ာက္ပန္းေတာင္းကို စံထားျပီး အျခားျမိဳ႕ေလးေတြကို ျပဳျပင္စရာရွိတာ လုိက္ျပဳျပင္ေပးေနတာပါ။ က်မ ဆရာလို ျဖစ္ေနတာေပါ့။ က်မ သြားလုိ႔ ရဲရဲတင္းတင္း ႀကိဳဆုိရဲတာလည္း ဒီတျမိဳ႕ပဲ ရွိပါေသးတယ္။

က်မ အဲ့ဒီကို ႏွစ္ေခါက္ ေရာက္ပါတယ္။ တေခါက္က ပညာေပး စည္းရံုးေရး ထြက္တာပါ။ ေနာက္တခါကေတာ့ က်မ တိမ္းေရွာင္ ေနရင္းနဲ႔ ဘုရားဖူး ခရီးစဥ္တခုမွာ ေရာက္သြားတာပါ။ က်မကို ေနရာအႏွံံ႔ သူတုိ႔ကိုယ္တုိင္ လုိက္ပုိ႔ပါတယ္။ ျမိဳ႕ေပၚက နာမည္ႀကီး သူေဌးေတြဆီလည္း ေခၚသြားျပီးေတာ့ မိတ္ဆက္ေပးတာေပါ့ေလ။ သူတုိ႔ အလႉခံေကာင္းေအာင္လားေတာ့ က်မ မေျပာတတ္ပါ ဘူး။

အဲ့ဒီျမိဳ႕ကေန ျပန္ထြက္ေတာ့ ညပိုင္းေပါ့။ မီးေရာင္ တထိန္ထိန္ေအာက္မွာ လက္ဖက္ရည္ဆုိင္ေတြ၊ စားေသာက္ဆုိင္ေတြ ကာရာအုိေက ခန္းေတြမွာ လူငယ္ေလးေတြ ကြန္ဒံု ေဆာင္ျပီး ေနာက္ေျပာင္ေနတာေတြကို က်မ ျမင္ရ ၾကားေနရပါတယ္။ ျမိဳ႕ေလးက ႏႈတ္ခြန္း ဆက္သပါတယ္ ဆုိတဲ့ ဆုိင္းဘုတ္ေလးကို ၾကည့္ျပီး က်မ လူနာတေယာက္ ေျပာတာ သြားသတိရမိတယ္။ သူကေတာ့ အားပါးတရႀကီးကို ေျပာတာပါ၊

"မမျဖဴေရ က်မတုိ႔ ရပ္ကြက္မွာေတာ့ တအိမ္ေက်ာ္ မုဆိုးမေတြခ်ည္းပဲ" တဲ့။

No comments: