Tuesday, July 3, 2007

HIV activist PPT ( a long feature in irrawaddy org )

သတင္းေဆာင္းပါး

မျဖဴျဖဴသင္းကို ကူညီပါ
ႏုိမီမန္း / ရန္ကုန္ | ဇူလိုင္ ၃၊ ၂၀၀၇ ခုႏွစ္

အခ်ိန္က မနက္ ၉ နာရီရွိၿပီ။ မျဖဴျဖဴသင္းက ရန္ကုန္ရွိ သူမႏွင့္ အျခားေသာ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႔ခ်ဳပ္ အဖြဲ႔၀င္မ်ား တည္ေထာင္ထားသည့္ ကိုယ္ခံအားက်ေရာဂါ ေ၀နာရွင္မ်ားအတြက္ ေနာက္ထပ္ကယ္ဆယ္ေရး ရိပ္ျမံဳတခုကို သြားေရာက္ ၾကည့္ေတာ့မည့္ အခ်ိန္လည္းျဖစ္သည္။ ဤအရပ္တြင္ရွိေသာ အျခားကယ္ဆယ္ကူညီေရး အဖြဲ႔မ်ားႏွင့္ မတူညီေသာအခ်က္ မွာ သူမတြင္ ဖိုး၀ီး ပါဂ်ဲ႐ိုကားမရွိသည့္ အတြက္ေၾကာင့္ ဘတ္စ္ကားေပၚသို႔ပင္ တိုးေ၀ွ႔တက္ရသည္။ သူမ၏တေန႔တာ အခ်ိန္အမ်ားစုသည္ လူနာမ်ားထားသည့္ ကယ္ဆယ္ေရးရိပ္ၿမံဳမ်ားႏွင့္ ေဆးရံုအၾကား ေျပးလႊားရင္းျဖင့္ လမ္းေပၚ၌သာ အခ်ိန္ကုန္ေနရသည္။ တကယ္ေတာ့ လူနာမ်ားကို ျပဳစုေစာင့္ေရွာက္ဖို႔ အခ်ိန္ပိုရသင့္သည္က အမွန္။

သူတို႔က လူနာမ်ားအတြက္ ရိပ္ၿမံဳအေဆာင္ဟု ဆိုသည္။ အမွန္ေတာ့ ၾကက္၀က္မ်ားကို ေလွာင္ထားသည့္ၿခံထက္ အနည္းငယ္သာ ပိုသည္။ လွ်ပ္စစ္မီး မရွိ။ ေရပိုက္မရွိ။ ေနာက္ဆံုး ကုတင္အိပ္ရာမ်ားပင္မရွိ။ ပံုမွန္အားျဖင့္ လူနာ ၁၅ ေယာက္ခန္႔ ရွိေနတတ္ၿပီး ဖ်ာၾကမ္းမ်ားေပၚတြင္ ေက်ာခ်င္းကပ္ အိပ္ၾကရ သည္။ စားေသာက္ရန္အတြက္ကိုေတာ့ မီးေသြးဖိုတြင္စုေပါင္း၍ ခ်က္ျပဳတ္စားၾကရသည္။ သို႔ေသာ္လည္း ျပင္ပက သူတို႔၀ယ္စား ရန္မတတ္ႏိုင္ေသာ အစားအေသာက္မ်ားကို ခ်က္ျပဳတ္၍ လာလွဴၾကသည့္အခါမ်ားလည္း ၿမိန္ၿမိန္စားရတတ္သည္။

မျဖဴျဖဴသင္းက ေဆး႐ံုမွသူယူလာသည့္ ေဆးေ၀ေပးသည္။ သူမ အလုပ္က ဤမွ်မက။ ေဆးေ၀ေပးေနသည့္အခ်ိန္၌ လူနာမ်ားကို ႏွစ္သိမ့္အားေပးရသည္။ သူတို႔၏ က်ဆင္းေနေသာ စိတ္အင္အား ကို ျမႇင့္တင္ေပးရသည္။ ေ၀းလံေသာ ေက်းလက္ရွိ မိသားစုကို ခ်န္ထားရစ္ခဲ့ရသူမ်ားအတြက္ အိမ္အလြမ္းေ၀ဒနာကို ကုစားေပး ရသည္။ ထိုသူမ်ားကလည္း သူတို႔ေဒသမ်ားတြင္ ဆက္လက္ေနထိုင္ပါက က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈ မရႏိုင္ေသာေၾကာင့္ ဤေနရာသို႔ ခိုလႈံလာရျခင္းလည္း ျဖစ္သည္။

သူမ၏ အသံကႏူးညံ့ေသာ္လည္း ၾသဇာေပးႏိုင္သည့္ အရိပ္သဲ့သဲ့ လႊမ္းေနသည္။ ဤအသံက ယံုၾကည္မႈကိုေပးႏိုင္သလို ႏွစ္သိမ့္အားေပးႏိုင္သည့္ ေမတၱာဓာတ္လည္းပါသည္။ လူနာမ်ားက သူတို႔ထိုင္ေနၾကရာ ဖ်ာမ်ားမွ ေရႊ႕လာ၍ သူမအနားတြင္ လာေရာက္စု႐ံုးၾကသည္။ ပံုေျပာသူအနား ၀ိုင္းလာသည့္ ကေလးမ်ားသဖြယ္။ ဤသည္က သူမ၏ နိစၥဓူ၀ အလုပ္ျဖစ္သည္။ သူမကိုယ္တိုင္အတြက္ အပန္းေျဖအနားယူခ်ိန္ပင္မရွိ။ ေနာက္ဆံုး သူမေနထိုင္ရာ အိမ္သည္ပင္ ခိုလႈံရာစခန္းေဂဟာ ျဖစ္ေနၿပီ။

မျဖဴျဖဴသင္းက အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ (အန္အယ္လ္ဒီ) တြင္ ယခုတိုင္ တက္ႂကြစြာ ပါ၀င္လႈပ္ရွားေနေသးသူ တဦးလည္းျဖစ္သည္။ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္ လူထုအံုႂကြမႈကတည္းက ပါ၀င္လႈပ္ရွားလာခဲ့သူလည္း ျဖစ္သည္။ အျခားတက္ႂကြ လႈပ္ရွားသူမ်ားကဲ့သို႔ပင္ သူမလည္း အာဏာပိုင္မ်ားလက္တြင္ အက်ဥ္းခ်ခံခဲ့ရသည္။ ႏွိပ္စက္ညႇဥ္းပန္း ခံခဲ့ရဖူးသည္။

၂၀၀၀ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာလတြင္ ရန္ကုန္ဘူတာႀကီးေရွ႕၌ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ခရီးစဥ္ကို လိုက္ပို႔ႏႈတ္ဆက္ရန္ ေစာင့္ဆိုင္းေနၾကေသာ ပါတီအဖြဲ႔၀င္မ်ားအထဲတြင္ သူမလည္း တဦးအပါအ၀င္ ျဖစ္သည္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ လြတ္ေျမာက္လာခါစ အထက္ျမန္မာျပည္ ခရီးထြက္ရန္ ႀကိဳးပမ္းစဥ္ကာလလည္း ျဖစ္သည္။ ထိုစဥ္ လံုျခံဳေရးအထူးရဲမ်ားက ၀င္ေရာက္လာၿပီး ဤလူအုပ္ကို ၿဖိဳခြဲသည္။ လူမ်ားကို ဖမ္းဆီးကာ မ်က္ႏွာဖုံးစြပ္၍ ကားငယ္မ်ားျဖင့္ တင္ေခၚသြားသည္။ ေနာက္ေတာ့ နာမည္ဆိုးျဖင့္ ေက်ာ္ၾကားေသာ အင္းစိန္အက်ဥ္းေထာင္တြင္းသို႔ ပို႔၍ ေထာင္သြင္းအက်ဥ္းခ်သည္။ သူမလည္း ဤသို႔ေထာင္ခ်ခံရသူမ်ားတြင္ တဦးအပါအ၀င္။

က်မနဲ႔ အတူအျခား အမ်ဳိးသမီး ၂ ေယာက္လည္း ရွိေနတယ္” မျဖဴျဖဴသင္းက ဤအျဖစ္အပ်က္ကို ျပန္ေျပာင္းေျပာျပသည္။ “၃ ရက္ေလာက္ က်မတို႔ကို သီးျခားခြဲၿပီး ခ်ဳပ္ထားတယ္။ ခ်ဳပ္ထားတဲ့အခန္းက ျပဴတင္းေပါက္မရွိတဲ့ အခန္းက်ဥ္းမ်ဳိး။ ဘာအလင္းေရာင္မွ မရွိဘူး။ ဒီေတာ့ က်မတို႔လည္း ေန႔လား၊ ညလား ကြဲကြဲျပားျပား မသိႏိုင္ဘူး။ အိမ္သာလည္း အခန္း ထဲမွာ မရွိဘူး။ က်မတို႔လည္း ကိုယ့္အညစ္အေၾကးေတြၾကားထဲမွာ ဒီလိုပဲလွဲေနရတာပဲ။ တခါတခါ ႀကိဳတင္သတိေပး တာမ်ဳိးမရွိဘဲ ေခၚထုတ္ၿပီး စစ္ေၾကာေရး လုပ္ေသးတယ္”။

ေနာက္ဆံုး အာဏာပိုင္မ်ားက ခံု႐ံုးတခုကို ျဖစ္ကတတ္ဆန္းစီစဥ္၍ သူမတို႔ကို ေထာင္ခ်ခဲ့သည္။ ျပစ္ဒဏ္က ရက္ကာလ အကန္႔အသတ္မရွိ။ ထိုအခ်ိန္က သူမက အျခားအမ်ဳိးသမီးမ်ားႏွင့္အတူ အခန္းတခုတြင္ ေနရသည္။ “က်မတို႔ ဒီလိုပဲ ကိုယ္လက္ က်န္းမာေရး ေလ့က်င့္ခန္းေတြလုပ္ၿပီး အသက္ရွင္ႏိုင္ေအာင္ ႀကိဳးပမ္းရတယ္။ ဘုရားစာေတြ ဆိုတယ္။ အဲဒီအေၾကာင္း ေဆြးေႏြးၾကတယ္။ အိုင္စီအာစီ (အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ ၾကက္ေျခနီအဖြဲ႔) က ေထာင္ေတြကို လာလည္မယ္ ဆိုတဲ့ ေကာလာဟလၾကားေတာ့ က်မတို႔ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ေတြ ျပန္တက္လာတယ္။ ဒီတခုပဲ ျပင္ပကမၻာနဲ႔ က်မတို႔ျပန္ဆက္ဆံ ႏိုင္မယ့္ အခြင့္အေရးရွိတယ္။ ဒါေပမယ့္ လက္ေတြ႔ ျဖစ္မလာခဲ့ဘူး”။ ေနာက္ဆံုး ေလးလႏွင့္ ေလးရက္ၾကာ အခ်ဳပ္ခံရၿပီး ေနာက္ သူမ ျပန္လြတ္လာခဲ့သည္။

ထိုအခ်ိန္မွစ၍ သူမ၏ ခံယူခ်က္က ပိုခိုင္မာလာခဲ့သည္။ အျခား အန္အယ္လ္ဒီအဖြဲ႔၀င္မ်ား ခံယူထားၾကသလို ဆယ္စုႏွစ္တခု ေက်ာ္ၾကာလာသည့္အေျခအေနတြင္ တိုင္းျပည္၏ လူမႈေရးျပႆနာမ်ားက ပိုႀကီးထြားလာသည္။ အက်ပ္အတည္းက ပိုျပင္းထန္လာသည္။ ဤအေျခအေနတြင္ ဤလူမႈေရး ကပ္ဒုကၡေၾကာင့္ ဒုကၡခံစားေနရသူမ်ားကို ကူညီေပးရန္ သူတို႔ ဆံုးျဖတ္မိၾကသည္။

၁၉၉၀ ခုႏွစ္ ကာလမ်ားက စစ္အစိုးရက တိုင္းျပည္အတြင္း ကိုယ္ခံအားက်ေရာဂါ (အိပ္ခ်္အိုင္ဗီြ) ႏွင့္ ပတ္သက္၍ ျပႆနာ ရွိေနသည္ဟု ၀န္မခံလိုေသး။ ဘူးခံေနသည္။ ဤျပႆနာ၏ အေရးတႀကီး ႀကီးထြားလာေနပံုကိုလည္း မ်က္စိမွိတ္ထား သည္။ ၁၉၉၃ ခုႏွစ္ မတိုင္မီကာလအထိ ကြန္ဒံုးအစြပ္ ေဆာင္ထားရန္ဆိုသည္မွာ တရားမ၀င္ေသာ ကိစၥျဖစ္သည္။ မၾကာ ေသးမီကာလအထိ ကြန္ဒံုးအစြပ္ေဆာင္ထားသူကို ေတြ႔ပါက ျပည့္တန္ဆာဟု ယူဆေနတတ္ၾကေသးသည္။

ျမန္မာစစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္မ်ားက မၾကာခဏဆိုသလို ေျပာေလ့ရွိသည္။ “ျမန္မာျပည္သူတို႔သည္ လက္မထပ္ခင္ လိင္မက်ဴးလြန္ၾက၊ အိမ္ေထာင္ျပင္ပ လိင္မႈမ်ားကိုလည္း ေရွာင္ရွားၾကသည္”ဟု စြဲစြဲၿမဲၿမဲ ေျပာေနဆဲပင္ ျဖစ္သည္။ ေရာဂါကူးစက္ခံရသူ မ်ားလာ သည္ႏွင့္အမွ် ေနာက္ဆံုးသူတို႔ကိုယ္တိုင္ ျပန္စဥ္းစားလာၾကရသည္။ ရန္ကုန္တြင္ ဤကိစၥကိုေဆာင္ရြက္ရန္အတြက္ ႏိုင္ငံ ရပ္ျခား အစိုးရမဟုတ္ေသာအဖြဲ႔ (အန္ဂ်ီအို) မ်ားကိုလည္း ႐ံုးဖြင့္လႈပ္ရွားခြင့္ ျပဳလာခဲ့ရသည္။ တခ်ဳိ႕ ေသာ အစီရင္ခံစာ မ်ားက ေဖာ္ျပၾကသည္မွာ ေနာက္ဆံုး တိုင္းျပည္ကိုအုပ္ခ်ဳပ္ေနေသာ ထိပ္ပိုင္းပုဂၢိဳလ္မ်ား၏ မိသားစု၀င္မ်ားအတြင္း၌ ေရာဂါကူးစက္ျပန္႔ပြားလာၿပီးေနာက္ပိုင္းမွ ခြင့္ျပဳလာခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္ဟုလည္း ဆိုၾကသည္။

အန္အယ္လ္ဒီအဖြဲ႔၀င္မ်ားက သူတို႔ကိုယ္ပိုင္ အိပ္ခ်္အိုင္ဗီြေ၀ဒနာရွင္မ်ားကို ေစာင့္ေရွာက္ေပးမည့္ ႀကိဳတင္ကာကြယ္ေရး အတြက္ ပညာေပးမည့္ေနရာကေလးကို ၂၀၀၂ ခုႏွစ္တြင္ စတင္ထူေထာင္လာခဲ့သည္။ ကုလသမဂၢက ေပးေသာ ၃ ပတ္ သင္တန္းၿပီးေနာက္ စတင္ထူေထာင္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ ရွားရွားပါးပါး ဤတႀကိမ္သာသူတို႔ သင္တန္းရခဲ့ဖူးျခင္းလည္း ျဖစ္သည္။

ယခုေတာ့ ေရႊဂံုတိုင္ရွိ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႔ခ်ဳပ္ရံုးကလည္း ဂိတ္တံခါး၀က ေဆးကြာမြဲေျခာက္၍ သမံတလင္းအခင္း မ်ားကလည္း သံညိႇတက္သလို စြန္းထင္းနီက်န္ ျဖစ္ေနခဲ့ၿပီ။ ေရြးေကာက္တင္ေျမႇာက္ခံထားရေသာ ႏိုင္ငံေရးပါတီတခု၏
ဌာနခ်ဳပ္ရံုးႏွင့္မတူ။ ကားဂိုေဒါင္တခုႏွင့္သာ ပိုတူေနေတာ့သည္။ ေမွာင္မိႈင္း ညစ္ေထးေနေသာ အတြင္းပိုင္းတြင္ေတာ့ အိုေဟာင္းေနေသာ ပရိေဘာဂပစၥည္းမ်ားသာရွိသည္။ ကြန္ျပဴတာဆို၍ မရွိဘူးထင္သည္။ မျမင္ရ။

နံရံတဘက္တြင္ေတာ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ေဆးေရာင္စံုရုပ္ပံုကားခ်ပ္ကို ခ်ိတ္ထားသည္။ ပံုကမ်ားစြာငယ္ရြယ္ႏုပ်ဳိၿပီး ခြန္အားအျပည့္ကာလမ်ဳိးအသြင္ ေဆာင္ေနသည္။ ၂၀၀၃ ခုႏွစ္တြင္ စာေရးသူကိုယ္တိုင္ေတြ႔၍လက္ဆြဲႏႈတ္ဆက္ရစဥ္ အသြင္ႏွင့္မ်ားစြာကြာျခားခဲ့ၿပီ။ မိမိေတြ႔စဥ္ကေတာ့ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကပိုပိန္သြားၿပီးႏြမ္းလ်ပင္ပန္းေနပံုလည္းရသည္။ မိမိ ခဏတာေတြ႔ခြင့္ရခဲ့သည့္အခ်ိန္ကေတာ့ ဒီပဲယင္းလုပ္ၾကံမႈႀကီး မျဖစ္ခင္ကေလးတြင္ျဖစ္သည္။ ေနာက္ပိုင္း မ်ားမၾကာမီ တြင္ပင္ ေဒၚစုျပန္အဖမ္းခံရသည္။ သို႔ေသာ္လည္း ဤဌာနခ်ဳပ္သည္တခါတရံတြင္ေတာ့ပ်ားပန္းခတ္လူမ်ားျဖင့္ စည္ကား လႈပ္ရွားေနတတ္ျပန္သည္။ ထိုအခ်ိန္မ်ဳိးတြင္ဤလူအုပ္ၾကားထဲ၌ မျဖဴျဖဴသင္းကိုရွာေတြ႔ႏိုင္ရန္ပင္ခက္ေနတတ္သည္။

ရံုး၏ ကိုယ္ခံအားက်ေရာဂါ (အိပ္ခ်္အိုင္ဗီြ/ေအအိုင္ဒီအက္စ္)ဌာနက ဘီ႐ိုတလံုးႏွင့္ ယိုင္နဲ႔ေနေသာစားပြဲတလံုးသာရွိသည္။ ဤေနရာတြင္ပင္ က်ေနာ္တို႔ထိုင္၍စကားေျပာၾကရသည္။ ဤသို႔ေသာ ခ်ဳိ႕တဲ့စြာရုန္းကန္လႈပ္ရွားေနၾကရသည့္ အေျခအေန ေအာက္၌ပင္ အိပ္ခ်္အိုင္ဗီြ/ေအအိုင္ဒီအက္စ္ ေ၀ဒနာရွင္မ်ားကိုကူညီေပးႏိုင္ရန္ ေန႔စဥ္စည္းရံုးလႈပ္ရွားေနၾက ရပံုကို မွန္းဆ ၾကည့္ရန္ပင္ ခက္လွသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံတလႊားမွလူနာမ်ားကိုကူညီေပးႏိုင္ေရးအတြက္ ဤရံုးက လႈပ္ရွားေဆာင္ရြက္ေန ၾကရသည္။

လူအမ်ားစုအတြက္ ဤအန္အယ္လ္ဒီရံုးကိုသာ ေမွ်ာ္လင့္အားထားရန္ ရွိသည္။ ရန္ကုန္ျပင္ပတြင္ လူအမ်ားအတြက္ က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈ ဆိုသည္မွာလည္း မျဖစ္စေလာက္။ ႏိုင္ငံတကာ အဖြဲ႔အစည္းမ်ားကလည္း နည္းပါးလြန္းၿပီး
ေ၀းကြာလြန္းလွသည္။ မိသားစု၀င္မ်ားႏွင့္ မိတ္ေဆြမ်ားကလည္း ကိုယ္ခံအားက်ေ၀ဒနာရွင္ဆိုလွ်င္ ကူညီလက္ကမ္းေရး ထက္ ေၾကာက္ရြံ႔၍ ေနာက္ဆုတ္လက္တြန္႔သြားတတ္သည္။ မျဖဴျဖဴသင္းက ရွင္းျပသည္မွာ အခက္ခဲဆံုးသူမ ၾကံဳေနရသည့္ ျပႆနာမွာ စာမတတ္ေသာ အသိပညာနည္းသည့္ လူအမ်ားစု လူထုႀကီးကို ဤေရာဂါ၏အျဖစ္မွန္ႏွင့္ ပတ္သက္၍ စည္းရံုးပညာေပးေနရျခင္းပင္ ျဖစ္သည္။

အန္အယ္လ္ဒီက ေစတနာ့၀န္ထမ္းအျဖစ္ေဆာင္ရြက္ေပးေနေသာ ကိုယ္ခံအားက်ေရာဂါကာကြယ္ကုသေပးေရး အစီအစဥ္ တြင္ လူမ်ားကို ေသြးစစ္ေပးျခင္းႏွင့္ ေရာဂါသိၿပီးေသာသူမ်ားအား ဗိုင္းရပ္စ္ကို ကုသေပးသည့္ေဆး (Antiretroviral treatment) အခမဲ့ ျဖန္႔ေ၀ေပးျခင္းတို႔ ပါသည္။ သူတို႔က ရန္ကုန္ရွိ လိႈင္သာယာ၊ အင္းစိန္၊ သာေကတ ၿမိဳ႕နယ္မ်ားတြင္ နယ္စည္းမျခားဆရာ၀န္မ်ားအဖြဲ႔ (Medicins sans Frontieres) မွ ဖြင့္လွစ္ေပးထားေသာ ေဆးခန္း () ခုမွ သြားယူလာ၍ ျပန္ေပးရျခင္း ျဖစ္သည္။ ဤၿမိဳ႕နယ္ ၃ ခုသည္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕၏ အဆင္းရဲဆံုးေသာရပ္ကြက္မ်ားျဖစ္ၿပီး၊ ေသြးစစ္ခံသူ ၁၀ ဦး၌ ၇ ဦးတြင္ ပိုးရွိေၾကာင္း ေတြ႔ေနရေသာ ေနရာမ်ားလည္း ျဖစ္သည္။ က်ေနာ္ မျဖဴျဖဴသင္းႏွင့္ေတြ႔ဆံု စဥ္က သူမကပ်မ္းမွ် တေန႔လွ်င္ လူနာ ၁၀ ဦးခန္႔ အနည္းဆံုးလက္ခံေတြ႔ေနရသည္။

သူမေဆာင္ရြက္ေနသည့္ လုပ္ငန္းမ်ားတြင္ စစ္အစိုးရတေလွ်ာက္လံုး အၿငိဳအျငင္မ်ားေပးေနခဲ့သည္။ အခက္အခဲမ်ဳိးစံုၾကံဳ ရသည္။ သူမက တခုခုလုပ္မည္ၾကံတိုင္း စစ္အစိုးရက ဖ်က္ဆီးပစ္ဖို႔၊ တားဆီးဖို႔ လုပ္ေနသည္။ အန္အယ္လ္ဒီပါတီက လူသားခ်င္းစာနာ၍ ကူညီေစာင့္ေရွာက္ေပးေသာလုပ္ငန္းမ်ား ၾကံရြယ္လုပ္ေဆာင္ခ်က္မွန္သမွ်ကို စစ္အစိုးရက လိုက္လံ ပိတ္ဆို႔ေနခဲ့သည္။ ရန္ပံုေငြ လက္ခံမည္ဆိုလွ်င္လည္း တရားမ၀င္ဟု ဆိုသည္။ အျခား အကူအညီေပးေရးအဖြဲ႔မ်ားႏွင့္ ဆက္သြယ္ ေဆာင္ရြက္ခြင့္မျပဳ။ စစ္အစိုးရက ေသြးခြဲအုပ္ခ်ဳပ္ေရးဗ်ဴဟာကိုလည္း က်င့္သံုးလိုက္ေသးသည္။ အကယ္၍ အကူအညီေပးေရးအဖြဲ႔မ်ားက စစ္အစိုးရႏွင့္ “နားလည္မႈစာခၽြန္လႊာ” ကို လက္မွတ္ေရးထိုးစဥ္ကပင္ အတိုက္အခံ ဒီမို ကေရစီအဖြဲ႔အစည္းမ်ားႏွင့္ လက္တြဲအလုပ္လုပ္မည္ မဟုတ္ေၾကာင္း အတင္းအက်ပ္သေဘာတူ လက္မွတ္ေရးထိုးေစ သည္။ အကယ္၍ မလိုက္နာပါက ၎တို႔၏အဖြဲ႔ လုပ္ငန္းမ်ား ျမန္မာႏိုင္ငံမွ ရပ္ဆိုင္း ႏွင္ထုတ္ခံရလိမ့္မည္ ျဖစ္သည္။

ဤ “နားလည္မႈစာခၽြန္လႊာ”ေၾကာင့္ ႏွစ္ဘက္စလံုးတြင္ မယံုသကၤာမႈမ်ားတိုးလာေစသည္။ အခ်ဳိ႕ေသာအဖြဲ႔မ်ားက အန္အယ္လ္ဒီကို လုပ္ေဆာင္ႏိုင္စြမ္းမရွိ။ အရည္အခ်င္းမရွိဟု စြပ္စြဲသည္။ သူတို႔ရရွိစုေဆာင္းလိုေသာေဆးမ်ားမွာ မ်ား ေသာအားျဖင့္စနစ္တက်မသံုးပါကဆိုးက်ဳိးအာနိသင္ရွိေၾကာင္းလည္း ေျပာသည္။ သို႔ေသာ္ အန္အယ္လ္ဒီ၏ တက္ႂကြ လႈပ္ရွားသည့္လူငယ္ပိုင္းကမူ ဤအကူအညီေပးေရးအဖြဲ႔မ်ားကိုျဖဳန္းတီးေနသည္၊ ျခစားေနသည္ဟု စြပ္စြဲၾက သည္။ သူတို႔ က ကြန္ဒံုးအစြပ္ကိစၥဥပမာေပးၾကသည္။ သက္သာေစ်းႏႈန္းျဖင့္ေရာင္းခ်ျဖန္႔ျဖဴးေပးရမည့္အစား ေစ်းႀကီးႀကီး ျဖင့္ ေရာင္းေန ၾကသည္။ အျမတ္အစြန္းေငြမ်ားကလည္း မသမာသူ၀န္ထမ္းမ်ား၏ အိပ္ထဲထည့္ေနၾကသည္ဟု ေျပာၾက သည္။

ပို၍ စိုးရိမ္ဖြယ္ေကာင္းေသာကိစၥမွာ အေျပာႏွင့္ ကတိမညီေသာကိစၥမ်ားျဖစ္သည္။ သူတို႔က ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ အိပ္ခ်္အိုင္ဗီြ ေ၀ဒနာရွင္မ်ားကို အခမဲ့ကုသေပးေနသည့္ အႀကီးဆံုးအဖြဲ႔ MSF Holland အဖြဲ႔ကို စြပ္စြဲၾကရာတြင္ ဤအဖြဲ႔က လုပ္ငန္းမ်ား ျပန္ေလွ်ာ့ခ်ေနသည္ဟု ဆိုၾကသည္။ မျဖဴျဖဴသင္းက ေျပာျပရာတြင္ ၂၀၀၇ ခုႏွစ္ ခရစၥမတ္ကာလမွစ၍ MSF ေဆးခန္းမ်ား သို႔ သူတို႔က ၫႊန္း၍လႊတ္ေပးလိုက္ေသာ လူနာ ၁၀ ဦးသည္ ေနာက္ဆံုးကုသမႈ မရရွိၾကဘဲ ေသဆံုးခဲ့ၾကရေၾကာင္း ေျပာျပ သည္။ ဤသို႔ မကုသေပးဘဲ ျငင္းဆိုမႈအတြက္ အျခားအေၾကာင္းျပခ်က္မ်ားလည္း မရွိခဲ့ပါ။

ဤသို႔ေသာ သတင္းမ်ားႏွင့္ ျငင္းဆိုမႈမ်ားေၾကာင့္ တိုင္းျပည္အတြင္းလုပ္ငန္းမ်ားေဆာင္ရြက္ေနၾကေသာ အန္အယ္လ္ဒီႏွင့္ အကူအညီေပးေရးအဖြဲ႔မ်ား အၾကား အကြဲအျပဲက ပိုႀကီးမားလာေနသည္။ ဤအေျခအေနကိုလည္း စစ္အစိုးရက လိုလား ေနပံုရသည္။ ဤသို႔ ျဖစ္ရသည္မွာလည္း စစ္အစိုးရက အန္ဂ်ီအိုမ်ားကို လြတ္လပ္စြာလုပ္ကိုင္ေဆာင္ရြက္ခြင့္ မျပဳေသာ ေၾကာင့္ ျဖစ္ရသလို၊ လူမႈေရးကူညီမႈမ်ားတြင္ အန္အယ္လ္ဒီအခန္းက႑ကိုလည္း စစ္အစိုးရက ခြင့္မျပဳလို၊ ဖယ္က်ဥ္ထား လိုသည္။ မည္သို႔ပင္ ျဖစ္ေစ အန္အယ္လ္ဒီပါတီတြင္ ၿမိဳ႕နယ္မ်ား၌ ရံုးမ်ား၊ ဆက္သြယ္ေရးကြန္ရက္မ်ား ရွိေနၿပီး ထိုသူမ်ား ကလည္း ေဒသဆိုင္ရာလိုအပ္ခ်က္ကို အလ်င္အျမန္တုံ႔ျပန္ ေဆာင္ရြက္ေပးႏိုင္သူမ်ား ျဖစ္ၾကသည္။ ထိုထက္ပို၍ ဆိုရလွ်င္ ေရြးေကာက္တင္ေျမႇာက္ခံထားရေသာ အစိုးရျဖစ္ရမည့္သူမ်ားျဖစ္ၿပီး က်န္းမာေရးျပဳစုေစာင့္ေရွာက္ေပးမႈ အတြက္ လုပ္ပိုင္ ခြင့္ရွိေနသူမ်ားလည္း ျဖစ္သည္။

မျဖဴျဖဴသင္းက စာေရးသူကို MSF ၏ ေဆးခန္းတခုသို႔ ေခၚသြားခဲ့သည္။ ေဆးခန္းက ၀ါးတဲငယ္တလံုးျဖစ္ၿပီး ေခ်ာင္က် လြန္းလွသည့္ မထင္မရွားေနရာတြင္ ရွိေနသည္။ ေဆးခန္းၾကမ္းခင္းေအာက္၌ ၀က္မ်ားက သြားလာတူးဆြေနၾကၿပီး ေဆး ခန္းတြင္းတြင္လည္း မခံမရပ္ႏိုင္ေအာင္ ပူေလာင္လြန္းလွသည္။ ေရွ႕တြင္တန္းစီေနေသာ လူတန္းရွည္ကို ျမင္ရသည္။ လူက ၁၀ ေယာက္ေက်ာ္ခန္႔ ရွိမည္ တခ်ဳိ႕က ပိန္ခ်ဳံးေနၿပီး မိသားစု၀င္မ်ားကို မွီတြဲထားရသည္။ တိုင္မ်ားတြင္ ခို၍လွဲေနရ သည္။ ဆရာ၀န္ႏွင့္ ေတြ႔ရန္ ေစာင့္ဆိုင္းေနၾကသည္။ အမိုးတြင္ ခ်ိတ္ဆဲြထားေသာ အျပာေရာင္ပလတ္စတစ္စတခုသာ မိမိတို႔ အပါအ၀င္ လူနာမ်ားအတြက္ ေနခိုဖို႔အရိပ္ရွိသည္။ ပံုရိပ္အားလံုးက စိတၱဇဆာရီယယ္ ပန္းခ်ီကားတခ်ပ္ပမာ။ ဤျမင္ကြင္း ကပင္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ အိပ္ခ်္အိုင္ဗီြ/ေအအိုင္ဒီအက္စ္ တိုက္ဖ်က္ေရး ေရွ႕တန္းစစ္မ်က္ႏွာ ျဖစ္ေနေတာ့သည္။

အန္အယ္လ္ဒီႏွင့္ ပူးေပါင္းလုပ္ေဆာင္ေနၾကေသာ အိပ္ခ်္အိုင္ဗီြ/ေအအိုင္ဒီအက္စ္အေရး လႈပ္ရွားေနသူမ်ားကို ပံုမွန္ဆို သလို လွ်ဳိ႕၀ွက္ေထာက္လွမ္းေရးမ်ားကလည္း တေကာက္ေကာက္လိုက္ေနေလ့ ရွိသည္။ မျဖဴျဖဴသင္းက ေျပာျပသည္မွာ မၾကာေသးမီက ဖမ္းဆီးခံရေသာ လႈပ္ရွားသူမ်ားသည္၊ အေသခံဗံုးခြဲတိုက္ခိုက္ရန္အတြက္ အၾကမ္းဖက္အစုငယ္အျဖစ္ ေလ့က်င့္ေပးရန္ စုထားသည္ဟူေသာ စြပ္စြဲခ်က္ျဖင့္ ဖမ္းဆီးခံခဲ့ရျခင္း ျဖစ္သည္။ ယမန္ႏွစ္က အနီေရာင္ဖဲႀကိဳးဆင္ထား ေသာ လႈပ္ရွားသူမ်ားလည္း အဖမ္းခံခဲ့ရေသးသည္။ အေၾကာင္းက သူတို႔မွာ မၾကာေသးမီက ေသဆံုးခဲ့ရေသာသူတို႔၏ မိတ္ေဆြတဦးအတြက္ အမွတ္တရ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာစုေ၀းဆုေတာင္းခဲ့ၾကျခင္းသာ ျဖစ္သည္။ ဖမ္းဆီးရန္လာေသာ အရာရွိက ေျပာသည္မွာ သူတို႔ဆင္ထားေသာ အနီေရာင္ဖဲႀကိဳးမ်ားမွာ မူစလင္ဘာသာ၀င္မ်ား၏ ေရွာေစာင္ႏွင့္တူၿပီး ေသာင္းက်န္းသူ မ်ား၏ အထိမ္းအမွတ္သေကၤတျဖစ္သည္ဟုလည္း ေျပာခဲ့ေသးသည္။ ဤသို႔ဖမ္းဆီး ရန္လာခဲ့ေသာ ရဲမ်ားကပင္ တိတ္ တဆိတ္ အန္အယ္လ္ဒီအဖြဲ႔၀င္မ်ားထံ ခ်ဥ္းကပ္လာ၍ သူတို႔တြင္ကိုယ္ခံ အားက်ေရာဂါ စြဲကပ္ေနမည့္ အေရးကို စိုးရိမ္ၿပီး လာတိုင္ပင္ခဲ့ၾကျပန္ေသးသည္။ မခက္ပါလား။

ႏိုင္ငံရပ္ျခား အစိုးရမ်ားကလည္း အန္အယ္လ္ဒီႏွင့္ ဆက္ဆံရမည့္အေရးကို ႀကိဳးတန္းလမ္းေလွ်ာက္သလို ျမင္ၾကသည္။ တဘက္တြင္ သူတို႔က အတိုက္အခံပါတီ၏ ေထာက္ခံမႈကို ရလိုၾကၿပီး သူတို႔ေထာက္ပံ့ေပးမည့္ အစီအစဥ္မ်ားအတြက္ တရား၀င္မႈ ပိုရေအာင္၊ ပိုအားေကာင္းေအာင္ ျပဳလိုၾကသည္။ တဘက္တြင္လည္း တခ်ဳိ႕ေသာသံတမန္မ်ားက တက္ႂကြ လႈပ္ရွားသူမ်ား၏ ေနာက္ကြယ္ႏိုင္ငံေရးရည္ရြယ္ခ်က္ကို စိုးရိမ္ေနၾကၿပီး လူသားခ်င္းစာနာကူညီသည့္လုပ္ငန္းမ်ားကို အေျခခံ၍ ႏိုင္ငံေရးအသြင္ ေျပာင္းပစ္မည္ကို စိုးရိမ္ၾကျပန္သည္။

အန္အယ္လ္ဒီႏွင့္ ျပည္ပ အေျခစုိက္ ျပည္ေထာင္စုျမန္မာႏိုင္ငံ အမ်ဳိးသားၫြန္႔ေပါင္းအစိုးရ (အန္စီဂ်ီယူဘီ) တို႔က ႏိုင္ငံ ရပ္ျခားအကူအညီမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ သူတို႔၏ ရပ္တည္ခ်က္ကို ရွင္းရွင္းလင္းလင္း ထုတ္ေဖာ္ထားၾကၿပီး ျဖစ္သည္။ သူတို႔က ဆိုရာတြင္ ႏိုင္ငံတကာအဖြဲ႔အစည္းမ်ားအေနျဖင့္ ေရြးခ်ယ္တင္ေျမႇာက္ခံထားရေသာ အန္အယ္လ္ဒီ ပါတီႏွင့္ ေသာ္လည္းေကာင္း၊ တိုင္းရင္းသား လူနည္းစုမ်ားႏွင့္ေသာ္လည္းေကာင္း နီးနီးကပ္ကပ္ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ရန္၊ တိုင္ပင္ အၾကံရယူရန္ ၀တၱရားတာ၀န္ရွိသည္ဟု ဆိုသည္။

ကံဆိုးခဲ့ေလေသာ ဂလိုဘယ္ဖန္းဒ္အဖြဲ႔ကေျပာရာတြင္ သူတို႔ရန္ပံုေငြကိစၥမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ အန္အယ္လ္ဒီကို ေျပာေရး ဆိုခြင့္ အထူးေပးထားသည္ဟု ဆိုသည္။ ဤအတြက္ေၾကာင့္လည္း သူတို႔၏တက္ႂကြလႈပ္ရွားသူ မ်ားကို အနီးကပ္ေလ့ လာေစာင့္ၾကည့္ခြင့္ ျပဳထားခဲ့သည္ဟုလည္း ဆိုပါသည္။ ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံ၏ ႏိုင္ငံတကာဖြံ႔ၿဖိဳးေရးဌာန (the Department for International Development) ၏ ၂၀၀၄ ခုႏွစ္ ျမန္မာႏိုင္ငံ အစီအစဥ္မ်ားတြင္ “အစီအစဥ္မ်ားႏွင့္ စီမံခ်က္မ်ားသည္ ျဖစ္ႏိုင္သမွ် လူထုအေျချပဳ အရပ္ဘက္လူမႈအဖြဲ႔အစည္းမ်ားႏွင့္ ဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႔အစည္းမ်ားသို႔ ရွင္းလင္း ျပျခင္း၊ ေစာင့္ ၾကည့္ ခြင့္ေပးျခင္း၊ လုပ္ေဆာင္ျခင္း၊ ျပန္လည္သံုးသပ္ျခင္းမ်ားကို အၾကံရယူ ေဆာင္ရြက္သင့္သည္။ ဤအဖြဲ႔ အစည္း မ်ားတြင္ အန္အယ္လ္ဒီလည္း အပါအ၀င္ျဖစ္သည္” ဟု ရွင္းလင္းစြာေရးသား ေဖာ္ျပထားခဲ့ပါသည္။ အန္အယ္လ္ဒီပါတီ ဘက္မွ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ေသာ အေရးအႀကီးဆံုး လုပ္ငန္းတာ၀န္တခု ရွိပါသည္။ ၎မွာ ဤတန္ဖိုးရွိလွ ေသာရန္ပံုေငြမ်ားကို အစိုးရကဖြဲ႔ထားေပးသည့္လူမႈေရးအဖြဲ႔မ်ားလက္သို႔ မွားယြင္း မက်ေရာက္သြားေစေရး ျဖစ္ပါသည္။

မည္သို႔ပင္ ျဖစ္ေစ မျဖဴျဖဴသင္းအတြက္ေတာ့ အေထာက္အပံ့မ်ားႏွင့္ ဆိုင္ေသာ အရႈပ္အေထြးႏိုင္ငံေရးကိစၥမ်ားကို ေခါင္း ထဲထည့္ထားရန္အခ်ိန္အနည္းငယ္သာ ရွိပါသည္။ “အေျခအေနေတြက ပိုပိုဆိုးလာေနတယ္”ဟု သူက ေျပာသည္။ “က်မမွာ တလတလကို ေဆးကုဖို႔ အေရးတႀကီးလိုေနတဲ့ ေရာဂါရွင္သစ္ ၄၀-၅၀ ေလာက္ေတြ႔ေနရတယ္။ သူတို႔က ရန္ကုန္မွာေန တာေတာင္မွ ေဆးကုဖို႔ ဘယ္ေနရာမွာမွ ရႏိုင္တာမဟုတ္ဘူး။ လူအမ်ားက ပညာေပးေရးအပိုင္းမွာခ်ည္းပဲ စိတ္သန္ေန ၾကတယ္။ ေဆးကုသဖို႔ အပိုင္းမွာက်ေတာ့ မလံုေလာက္ဘူး။ က်မထင္တာကေတာ့ ေဆးကုသဖို႔ကိစၥက အရင္ လာသင့္ တယ္ထင္တယ္”ဟု သူ၏အျမင္ကိုပါ ထုတ္ေျပာလာသည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ကိုယ္ခံအားက်ေရာဂါခံစားေနရသူ ေ၀ဒနာရွင္ေပါင္း ၆၀,၀၀၀ ခန္႔ ရွိေနသည္ဟု ခန္႔မွန္းၾကပါသည္။ မျဖဴျဖဴသင္းကစိတ္ပူသည္မွာ ေရာဂါကူးစက္ခံေနရသူမ်ား ရန္ကုန္သို႔ေရႊ႕ေျပာင္းေနထိုင္ၾကၿပီး ေဆးကုသမႈရရန္ ႀကိဳးပမ္း လာၾကမည္ဆိုပါက ထိုသူမ်ားအေရအတြက္ အဆမတန္မ်ားလာႏိုင္ပါသည္။ ထိုစဥ္ သူမႏွင့္ လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္ ကိုရဲက ၾကားျဖတ္၍ ၀င္ေျပာပါသည္။ “လက္ထပ္တာေတြ ပိုမ်ားလာတယ္”။ စာေရးသူက ဘာကိုဆိုလိုမွန္း မသိေသာ ေၾကာင့္ ျပန္ၾကည့္လိုက္သည္။ “ MSF ရဲ႕ အစီအစဥ္ေအာက္မွာက လက္ထပ္ထားတဲ့စံုတြဲဆိုရင္ အလားတူ အခမဲ့ေဆးကု သခြင့္ ရွိတယ္လို႔ ဆိုတယ္။ အခုေတာ့ လူတိုင္းက လက္ထပ္ကုန္ၾကၿပီ။” မည္သို႔ ဆက္ျဖစ္ၾကဦးမည္နည္း၊ မသိတတ္ေတာ့ …။

Naomi Mann ေရးသားေသာ A Brave and Caring Woman Now Also Needs Help ကို ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ျပန္ဆို ေဖာ္ျပပါသည္။

No comments: